De boodschap van premier Schoof bij de presentatie van het regeerprogramma was duidelijk: hier staat een kabinet met dadendrang. De coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB zijn dan wel heel verschillend, maar ze vinden elkaar met hun ambitie “nu aan de slag te gaan” met de problemen van “de Nederlanders”.
Tien maanden geleden heeft de “lang niet gehoorde” kiezer gesproken en volgens Schoof was de boodschap duidelijk: het roer moet om.
Kijk hier naar de inleiding van premier Schoof:
Het 138 pagina’s tellende regeerprogramma is vooral een uitgebreide versie van het in mei gepresenteerde hoofdlijnenakkoord van de PVV, VVD, NSC en BBB, met een dominerend speerpunt: asiel en migratie.
Uitroepen
Dat onderwerp is uitgebreid uitgewerkt met stevige voorstellen, zoals het beperken van gezinshereniging voor meerderjarige kinderen, het strenger toetsen van herhaalde asielaanvragen en het uitroepen van een asielcrisis.
Andere thema’s zoals de woningnood, aanpak van stikstof en de beloofde verhoging van de maximumsnelheid naar 130 kilometer per uur zijn veel minder uitgewerkt. Er worden veel actieplannen aangekondigd, zoals de ‘actieagenda Auto’. Op een aantal onderwerpen, zoals onderwijs, klimaat en ontwikkelingshulp worden de in mei aangekondigde bezuinigingen doorgezet.
Lees hier de belangrijkste plannen uit het regeerprogramma na:
Door van asiel en migratie het hoofdthema te maken, maakt het kabinet-Schoof zich kwetsbaar. Ook het vorige kabinet heeft pogingen gedaan om het aantal asielzoekers te beperken, maar die liepen keer op keer stuk bij de rechter. Want het is juridisch lastig om aan te tonen dat in Nederland sprake is van een asielcrisis en dat daarom het legitiem is om de bestaande wetten tijdelijk buiten werking te stellen.
Afstralen
Voor regeringspartij NSC is rechtsstatelijkheid ook een zwaar punt. Dus als bijvoorbeeld de Raad van State oordeelt dat een deel van de Vreemdelingenwet niet buiten werking gezet kan worden, heeft niet alleen PVV-minister Faber van Asiel en Migratie een probleem, maar zal dit ook afstralen op het hele kabinet.
Politiek verslaggever Xander van der Wulp:
“Asiel is duidelijk het speerpunt. Dit kabinet grijpt alle mogelijkheden aan. Alles wordt uit de kast getrokken. Ze weten zelf ook dat het juridisch nog lastig wordt om alles te realiseren, maar ze gaan ervoor.
Schoof zegt dat ze de strengere asielplannen goed moeten onderbouwen. Maar hier ligt een gevaar voor het kabinet. Het klinkt allemaal stevig, maar het blijft de vraag of ze het allemaal kunnen realiseren.
Ook is er teleurstelling dat er nog steeds veel onduidelijkheid is over hoe ze de problemen precies aan willen pakken. Het kabinet laat de kritiek van zich afglijden, ze zijn opgelucht dat bijna tien maanden na de verkiezingen nu het echte werk kan beginnen.
Schoof is partijloos en sloeg vandaag een verzoenende toon aan met zijn vraag om het samen op te lossen. Maar het is duidelijk dat er nu een echt rechts kabinet aan de macht is en dat zal ook veel tegenstand oproepen.”
Onder het motto “nu aan de slag voor de Nederlander” slaat het kabinet duidelijk een rechtse koers in. Dat zorgt voor pijn bij allerlei maatschappelijke organisaties: belangenbehartigers voor boeren, werknemers, vluchtelingen, studenten, ontwikkelingshulp en het klimaat staan op hun achterste benen. Schoof erkent de pijn. “Het is niet alleen maar zoet en suikerklontjes.”
Een andere boodschap van de partijloze premier in zijn persconferentie was de hoop om de kabinetsplannen “samen” uit te voeren, met provincies, gemeenten, uitvoeringsorganisaties, burgers, maar ook met de oppositie. “We moeten het samen doen”, aldus Schoof.
Aan de kant
Maar dat zal niet eenvoudig zijn. Het kabinet heeft de provincies geschoffeerd door ze aan de kant te schuiven bij de aanpak van de stikstofproblemen en er wordt gekort op het gemeentefonds. Van de linkse oppositiepartijen, zoals GroenLinks-PvdA, SP, Volt, Partij voor de Dieren, maar ook van D66 en in mindere mate CDA, is weinig steun te verwachten. Ze zijn om verschillende redenen zeer ontstemd over het regeerprogramma.
Kijk hier hoe de oppositie aankijkt tegen de kabinetsplannen:
Volgende week woensdag is het belangrijkste politieke debat van het jaar en dat zal behalve over de Prinsjesdagplannen ook over dit regeerprogramma gaan. Het ziet er niet naar uit dat het kabinet-Schoof, behalve bij de eigen partijen PVV, VVD, NSC en BBB, een warm welkom zal krijgen.
